ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
Η χώρα μας είναι η πιο σεισμογενής περιοχή της Ευρώπης και η Ηλεία μια από τις πλέον σεισμογενείς περιοχές της Ελλάδας.
Οι σεισμοί δεν μπορούν να αποφευχθούν. Οι καταστροφές από τους σεισμούς μπορούν να αποφευχθούν ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιηθούν.
Η τραγική αντίφαση, που εκδηλώνεται σήμερα στη χώρα μας και μάλιστα με δραματικό τρόπο, προκύπτει, από τη μια πλευρά, από τη βεβαιότητα ότι ο σεισμός κάποια στιγμή θα συμβεί και από την άλλη από την προχειρότητα που αντιμετωπίζουν (Πολιτεία και Τοπική Αυτοδιοίκηση) την αντισεισμική προστασία των σχολείων αλλά και τις επιπτώσεις που οι σεισμοί προκαλούν.
Θεωρούμε ότι υπάρχουν μεγάλα δομικά προβλήματα στα σχολεία του Νομού και της Πόλης του Πύργου.
- Σχολεία μέσα σε ασφυκτικά δομημένα περιβάλλοντα
- Έλλειψη κατάλληλων και επαρκών προαυλίων χώρων για την εκτόνωση του μαθητικού πληθυσμού την ώρα του σεισμού.
- Έλλειψη προσβάσεων σε αρκετά σχολεία ακόμη και για τα ασθενοφόρα ή τις δυνάμεις της πυροσβεστικής και των άλλων μονάδων βοήθειας..
Κανένας προγραμματισμός, ελάχιστες παρεμβάσεις, αγνώστου ποιότητας επισκευές, όπου έγιναν. Αφού κατασκευαστεί ένα κτήριο, δεν υπάρχει ουσιαστικά διαδικασία, ώστε να καταγράφονται και να ελέγχονται οι αλλαγές κάθε κτηρίου κατά τη διάρκεια της ζωής του, δηλαδή οι τυχόν μεταβολές που υφίσταται π.χ. αλλαγές χρήσης, ζημιές και σημαντικές παρεμβάσεις (θεμελιώσεις και υπόγεια νερά, αλλαγές και μετατοπίσεις υποστυλωμάτων κλπ.), καθώς και πληροφορίες για τη συντήρησή του.
Μείζον ζήτημα αποτελεί η ασφάλεια και όλων των κτηρίων μαζικής συνάθροισης της νεολαίας που θα έπρεπε κατά προτεραιότητα να ελεγχθούν. Αναφερόμαστε εκτός από τις σχολικές μονάδες στα φροντιστήρια, στους χώρους διασκέδασης, στα συνεδριακά κέντρα, στους κινηματογράφους, τα θέατρα, τους αθλητικούς χώρους κλπ.
Σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης.
Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχει:
α) Ελάχιστη έως μηδαμινή ενημέρωση των εκπαιδευτικών και των μαθητών για την αντιμετώπισή του σεισμού, μέσα από ένα συγκροτημένο και επίκαιρο κεντρικό σχέδιο.
β) Έλλειψη ενός σχεδίου άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των επιπτώσεων,
γ) Έλλειψη ενημερωμένου συνόλου τεχνικών και διοικητικών μηχανισμών που είναι αναγκαίοι για την προώθηση και επίλυση των προβλημάτων.
Η αντισεισμική προστασία και θωράκιση απαιτεί έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που να προωθεί ισόρροπα αφ' ενός δομικού χαρακτήρα μακροπρόθεσμα μέτρα για την πρόληψη των σεισμικών επιπτώσεων και αφ' ετέρου μέτρα άμεσης απόδοσης για την καλύτερη αντιμετώπιση της κατάστασης μετά από έναν καταστροφικό σεισμό. Τα μέτρα αυτά αναφέρονται σε ένα ευρύ φάσμα και περιλαμβάνουν:
- Την ανάπτυξη της έρευνας (ποσοτικά και ποιοτικά με διάθεση χρηματοδότησης, ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού), το συντονισμό και την ισόρροπη ανάπτυξη ερευνητικών προσπαθειών σε ένα σύνολο επιστημονικών περιοχών: Τη σεισμοτεκτονική, την αντισεισμική τεχνολογία, τη χωροταξία - πολεοδομία, τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, κλπ.
- Τη σύνταξη μικροζωνικών μελετών και μελετών γεωλογικής καταλληλότητας που θα λαμβάνονται υπόψη στον πολεοδομικό σχεδιασμό των σχολείων, τον καθορισμό όρων δόμησης, τη μελέτη των κτηρίων και έργων υποδομής.
- Τη σύνταξη μελετών χωροθέτησης των νέων σχολικών συγκροτημάτων και των βοηθητικών εγκαταστάσεων που να λαμβάνουν υπόψη το σεισμικό κίνδυνο της περιοχής.
- Την κατοχύρωση για κάθε σχολικό συγκρότημα των αναγκαίων χώρων για την κοινωνική – πολιτιστική - αθλητική υποδομή, την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής που βρίσκεται το σχολείο, τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των μαθητών, αλλά και την κάλυψη των αναγκών που θα προκύψουν μετά από σεισμό (ελεύθεροι χώροι για την εκτόνωση και προσωρινή διαμονή του πληθυσμού, προσβάσεις, οδοί διαφυγής).
- Την προστασία κάθε ελεύθερου χώρου κοντά στα σχολεία, ιδίως στις πυκνοδομημένες αστικές περιοχές και την απόκτηση νέων χώρων. Την αποτροπή της κατάληψης, έστω και προσωρινής, ή της τσιμεντοποίησης των ελεύθερων χώρων που επιχειρείται με διάφορα προσχήματα.
- Πεζοδρόμια ασφαλή, επαρκή και χωρίς εμπόδια, όπως κάγκελα και μπάρες, ώστε να επιτρέπουν και ασφαλή διαφυγή του πληθυσμού, σε περίπτωση καταστροφικού σεισμού.
- Συγκοινωνιακό σχεδιασμό και ρυθμίσεις για αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, όπως λωρίδες πρόσβασης οχημάτων παροχής βοήθειας, και ειδικές ρυθμίσεις που θα επιβάλλονται την ώρα του σεισμού.
- Την απομάκρυνση από τις κατοικημένες περιοχές των χρήσεων που μπορούν να δημιουργήσουν πρόσθετες αλυσιδωτές καταστροφές.
Θεωρούμε ότι οι προδιαγραφές και οι όροι κατασκευής των σχολείων πρέπει να ενσωματώνουν κάθε νέα γνώση, πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις λειτουργίας και ασφάλειάς τους. Ο καθορισμός τους και ο έλεγχος της εφαρμογής τους είναι υποχρέωση του κράτους και πρέπει να ανατεθεί στο δημόσιο τομέα.
Πέρα από τα άλλα μέτρα και ελέγχους, που είναι απαιτητά για όλα τα κτίρια, ειδικά για τα σχολεία και όλους τους χώρους μαζικής συνάθροισης της νεολαίας είναι επιτακτική ανάγκη:
- Να θεσμοθετηθεί ειδικό πλαίσιο κατασκευής και λειτουργίας αυτών των χώρων, τόσο όσον αφορά στη συνύπαρξή τους με άλλες επικίνδυνες χρήσεις, τον επιτρεπόμενο αριθμό χρηστών, την ασφαλή λειτουργία τους, τα μέτρα αντιμετώπισης εκτάκτων γεγονότων.
- Να εφαρμοστεί ειδικό σχέδιο εκκένωσης των χώρων αυτών, που θα πρέπει να δοκιμάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Παράλληλα, η αντισεισμική προστασία και θωράκιση των σχολείων πρέπει να περιέχει σαν βασικά σημεία ενός ολοκληρωμένου προγράμματος:
- Τη συνεχή ενημέρωση εκπαιδευτικών και μαθητών για τη σεισμικότητα της περιοχής, για τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου τόσο ατομικά, όσο και σε επίπεδο σχολείου, δήμου και νομού.
- Την εκπαίδευση από την παιδική ηλικία. Την «αντισεισμική» αγωγή σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης.
Ενημέρωση που θα οδηγεί όχι απλώς στο να γνωρίζει ο μαθητής πώς θα προστατευτεί από το σεισμό, ή και πώς πρέπει να τακτοποιεί τα πράγματα στο σχολείο, πού πρέπει να πάει και πότε, αλλά και να μάθει να διεκδικεί ό,τι είναι απαραίτητο για να αντιμετωπίσει το σεισμό στο σπίτι του, στη γειτονιά, στο δήμο του.
- Απαιτούμε τη θεσμοθέτηση επικαιροποιημένου, ολοκληρωμένου, αξιόπιστου και εφαρμόσιμου σχεδίου αντιμετώπισης του φαινομένου σε όλη τη χώρα, ανά περιφέρεια, νομό και σχολείο.
- Απαιτούμε εκσυγχρονισμό και ενίσχυση του μηχανισμού επέμβασης που θα λειτουργεί με συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των φορέων των εργαζομένων.
- Η άμεση απόκριση στο σεισμό και η παροχή βοήθειας δεν μπορεί να στηρίζεται κάθε φορά στο φιλότιμο και τον αλτρουισμό των εκπαιδευτικών και του δυναμικού που εμπλέκεται (της Πυροσβεστικής, του ΕΚΑΒ, μηχανικών, άλλων ειδικών δυνάμεων), αλλά απαιτείται να ενισχυθεί ηθικά, υλικά και επιστημονικά.
- Απαιτούμε επαρκές ποσοτικά και ποιοτικά προσωπικό, κατάλληλα εκπαιδευμένο, καθώς και η αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή (ειδικά μηχανήματα, εξοπλισμός, κλπ.). Το προσωπικό αυτό πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τα σχολεία και να συμμετέχει στις ασκήσεις που πρέπει συστηματικά να οργανώνονται σε αυτά.
- Σχέδιο κινητοποίησης του ειδικού μηχανισμού ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με πρόβλεψη για την πρόσβαση ανά σχολείο.
- Εφαρμογή έτοιμων σχεδίων εκτάκτων αναγκών για την πρόσβαση των νοσοκομειακών μονάδων και των μονάδων παρέμβασης στις πληγείσες σχολικές μονάδες και περιοχές, εφαρμογή ειδικών μέτρων κυκλοφορίας.
